Wykład „Zieloni sprzymierzeńcy w walce z zanieczyszczeniami”
W dniu 8.11.2018 r. mieliśmy okazję dowiedzieć się w jaki sposób flora pomaga nam w oczyszczaniu środowiska. Wykład na ten temat wygłosiła dr hab. Alina Stachurska-Swakoń. Pracuje jako adiunkt w Zakładzie Ekologii Roślin Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze: ekologia zbiorowisk roślinnych, fitogeografia, ochrona szaty roślinnej. Jest autorką ponad stu publikacji naukowych, współpracuje z wieloma badaczami z kraju i zagranicą.
Na początek pani doktor wymieniła czynniki zakłócające środowisko: smog, skażona przez przemysł woda, gleba, a także hałas i światło. Na co dzień wszyscy obserwujemy jak nasze powietrze, zwłaszcza przy niesprzyjającej pogodzie nie pozwala nam na komfortowe oddychanie. Mamy też wiedzę o zanieczyszczeniu wód gruntowych i gleby w wyniku działania człowieka. W trakcie wykładu dowiedzieliśmy się o najbardziej szkodliwych związkach które zanieczyszczają środowisko, a więc benzenie, formaldehydzie, trójchloroetylenie oraz jak w się zachowują w obecności roślin, a jak bez nich. Badania przeprowadzone przez naukowców wykazały istnienie co najmniej 12 gatunków roślin mających właściwości oczyszczające powietrze w pomieszczeniach. Wśród nich szczególnie należy zwrócić uwagę na skrzydłokwiat, dracenę, chryzantemę, paprotkę oraz bluszcz hedera. Rosliny do życia potrzebują odpowiednich warunków. Brak światła, czystej wody, odpowiedniej temperatury zakłóca ich wzrost i powoduje stress. Badania naukowców skupiły sie na wykorzystaniu tego stresu w celu obserwacji strategii przystosowawczych różnych gatunków roślin. Naukowcy badali również wpływ roślin, szczególnie drzew i krzewów, na powietrze w warunkach zewnętrznych. Po przejściu zanieczyszczonego powietrza przez korony drzew liściastych zmniejsza się o 20 do 40%. Pochłanianie zanieczyszczeń zależy od gatunku drzew, wysokości, szerokości korony, odległości od źródła emisji. Także krzewy mają dobre właściwości w tym zakresie, a wśród nich szczególnie oliwnik wąskolistny, cis pospolity, bez lilak. W mieście oprócz pochłaniania zanieczyszczeń drzewa obniżają temperaturę, produkują tlen. Do oczyszczania gleby stosowane są tzw. metalofity a wśród nich metafolit absolutny czyli zawciąg pospolity. W ogródkach działkowych w tym celu możemy stosować słonecznik ozdobny, rzepak. Aby oczyścić wodę wykorzystuje się trzcinę pospolitą, rzęsę wodną i moczarkę kanadyjską.
Badania dotyczące wpływu roślin na oczyszczanie powietrza zapoczątkowała NASA w 1989 roku. Od tej pory wielu naukowców zajmuje się tym zagadnieniem, by znaleźć sposoby na coraz bardziej zanieczyszczone środowisko niekorzystnie wpływające na nasze zdrowie.
Tekst: Maria Przebinda
