Wykład "Czerniak"
W dniu 18 października, już po raz ósmy dla słuchaczy UTW w Andrychowie wykład wygłosił dr hab. Przemysław Płonka. Jest Andrychowianinem, pracuje w Zakładzie Biofizyki na Wydziale Biochemii Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest autorem ponad osiemdziesięciu publikacji naukowych, liczba cytowań ponad 1600, a wskaźnik Hirscha odzwierciedlający dystrybucję cytowań jego publikacji wynosi 18. Zainteresowania naukowe dr Przemysława Płonki są bardzo szerokie, dotyczą między innymi biofizyki, biochemii, biotechnologii molekularnej, genetyki, poezji, literatury, a także historii naszego regionu.
Wykład nosił tytuł „Czerniak” i prowadzący starał się zapoznać nas z procesem powstawania tytułowego nowotworu, którego można nabyć w wyniku ekspozycji na promienie słoneczne. Dowiedzieliśmy się o skomplikowanych reakcjach zachodzących w naszym organizmie na poziomie komórek, szlakach sygnałowych komórek czyli łańcuchu procesów biochemicznych w komórce w wyniku reakcji na sygnał. W przypadku tworzenia się czerniaka może to być działanie światłem, nawet opalanie się w dzieciństwie może w wieku dojrzałym prowadzić do czerniaka. Ale trzeba pamiętać też o tym, że istnieją preferencje genetyczne w tym zakresie, gdyż podłożem czerniaka są mutacje czyli zmiany w DNA, które mogą być odziedziczone lub wywołane promieniami ultrafioletowymi. Mutacje te uaktywniają się w różnym czasie, pod wpływem aktywacji danego szlaku sygnałowego. Większość z nas lubi się opalać, ale wszyscy boimy się zachorować. Nadzieję na pomoc w przypadku m.in. czerniaka dają nam tegoroczni nobliści z dziedziny medycyny James P. Allison z USA i Tasuku Honjo z Japonii. Opracowali oni metodę odblokowaniu działania układu odporności, która pomoże leczyć nowotwory. Badali funkcje białek, które działają jako tzw. punkty kontrolne układu immunologicznego. Blokują one aktywację komórek odporności i pozwalają „uciec” komórkom nowotworowym przed ich agresją. Dzięki uczonym powstaną skuteczniejsze leki, niż te stosowane do tej pory w immunoterapii, m.in. w czerniaku.
Tekst: Maria Przebinda
