Formy świadczeń społecznych i wspierających w programach rządowych, samorządowych i organizacji społ
Wykład miał miejsce w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie i był skierowany nie tylko do słuchaczy UTW, ale do wszystkich zainteresowanych mieszkańców Andrychowa. Spotkanie otworzyła Prezes Stowarzyszenia Uniwersytet Trzeciego Wieku Danuta Bańska witając zebranych w szczególności wykładowcę mgr Karola Pytlarskiego, który przeprowadził wykład w zastępstwie mgr Danuty Noszki- Leśniewskiej nieobecnej ze względów zdrowotnych.
Mgr Karol Pytlarski jest absolwentem socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz pedagogiki na Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Jego życie zawodowe związane jest z pomocą społeczną, którą zajmuje się od siedmiu lat. Pracuje w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Krakowie zajmując się pracą socjalną w obszarze osób niepełnosprawnych, rodziny, wsparciem dla osób wykluczonych, projektami dla społeczności lokalnych. Programy te mają za zadanie zachęcić podopiecznych do aktywności w życiu społecznym. Zaangażowany jest w koordynację prac nad opracowaniem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Krakowie na lata 2015 -2020. Pełni funkcję społecznego kuratora sądowego do spraw rodziny i nieletnich w Sądzie Rejonowym w Krakowie. Mgr Karol Pytlarski od dwóch lat jest kierownikiem Sekcji Strategii i Informacji Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie.
Rozpoczynając wykład mgr Karol Pytlarski określił zagadnienia, które będą treścią wykładu;
- system zabezpieczenia społecznego - tło prawne,
- programy rządowe,
- formy wspierania realizowane przez samorządy na przykładzie Krakowa,
- projekty organizacji społecznych.
Jak można zdefiniować system zabezpieczeń społecznych? Ogólnie rzecz ujmując jest to system zinstytucjonalizowanych świadczeń, które pozwolą zapewnić członkom danego społeczeństwa bezpieczeństwo socjalne. Świadczenia społeczne określane są na podstawie analizy i rozpoznawania problemów społecznych i zmierzają do ich rozwiązywania. System określa ramy, na podstawie których powstają programy rządowe i samorządowe obejmujące obszary wsparcia dla osób, które potrzebują pomocy w zabezpieczeniu podstawowych potrzeb. Problemy społeczne, które wymagają wsparcia to: macierzyństwo, zgon jedynego żywiciela rodziny, utrata pracy, starość, niezdolność do pracy z przyczyn zdrowotnych. Nie dotyczy to osób, które nagminnie uchylają się od pracy.
Podstawowym dokumentem określającym zabezpieczenia społeczne w ustawodawstwie międzynarodowym jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. W myśl tego dokumentu każdy człowiek jako członek społeczeństwa ma prawo do ubezpieczeń społecznych i poziomu życia zapewniającego mu zdrowie i bezpieczeństwo socjalne. Inny ważny dokument w tej kwestii to Konwencja nr102 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1952 roku, która określa, iż każdy człowiek ma prawo do: opieki lekarskiej, zasiłków chorobowych, świadczeń w przypadku bezrobocia, starości, wypadków przy pracy, chorób zawodowych, inwalidztwa. Reasumując zabezpieczenie społeczne jest to niezbywalne prawo człowieka do zapewnienia mu egzystencji i zaspokojenia jego podstawowych potrzeb. Zabezpieczenia społeczne w ustawodawstwie polskim reguluje szereg ustaw. Ustawa z dnia 4 września 1997 r. określa zadania i kompetencje właściwych ministerstw w poszczególnych działach administracji dotyczą one: zabezpieczeń społecznych, rodziny, pracy i zdrowia. I tak np. dział rodzina obejmuje m.in.: uwarunkowania demograficzne w kraju, opiekę nad dzieckiem do lat 3, ochronę i wspomaganie rodzin z dziećmi, zwłaszcza tych znajdujących się w trudnych warunkach materialnych, współpracy międzynarodowej dotyczącej ochrony praw rodziny i dziecka. Za zadania w zakresie realizacji zabezpieczeń społecznych odpowiada głównie Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej oraz Wydziały Polityki Społecznej w Urzędach Wojewódzkich, Urzędy Marszałkowskie, Powiatowe, Miejskie i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej.
W dalszym ciągu wykładu mgr Karol Pytlarski omówił aktualne programy rządowe. Jednostki terytorialne składają oferty na wsparcie pojawiających się problemów społecznych i otrzymują je, np. program „Senior+” realizowany od 2015 r. Program ten ma za zadanie motywowanie seniorów do działań skierowanych na rzecz innych, wolontariatu. Jest nadal rozszerzany, ukierunkowany na aktywizację osób starszych. Inny popularny program to „Rodzina 500+”, czy wieloletni program "Pomoc państwa w zakresie dożywiania dzieci" mający na celu ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci oraz osób dorosłych. Na uwagę zasługuje również program „Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie”. Założeniem tego programu jest nie tylko ochrona osób dotkniętych przemocą ale i oddziaływanie na osoby stosujące przemoc w rodzinie. Warto również wspomnieć program kompleksowego wspierania dla rodzin "Za życiem", w którym rodzina w trudnej sytuacji otrzymuje wsparcie np. asystenta rodziny czy psychologa. Dotyczy również działań w obszarze rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi w celu ich integracji ze społeczeństwem.
Działalność samorządów lokalnych może być rozszerzana i tak np. Karta Dużej Rodziny może być wsparciem przy przyjęciu dziecka do żłobka,(np. w Krakowie) Na terenie Krakowa działają Kluby Rodziców mające na celu wspieranie się nawzajem, integrację z dziećmi niepełnosprawnymi, wspólne spędzanie czasu, aktywizację i angażowanie się w działania społeczne, integrację międzypokoleniową . Projekty "W sile wieku" finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego zapewniają seniorom terapię zajęciową, wyjazdy integracyjne i terapeutyczne, poradnictwo indywidualne. Programy wspierające obejmują również rodziny, którym niezbędne są" Usługi opiekuńcze" czyli wsparcie w codziennym życiu: załatwienie niezbędnych spraw w urzędach, pomoc przy spacerze z osobą niepełnosprawną, zakupy. Dużą uwagę w działalności MOPS w Krakowie, jak podkreślał wykładowca przywiązuje się do aktywizacji osób starszych i niepełnosprawnych do wzajemnej pomocy i wsparcia. We wszystkich tych i innych działaniach skierowanych na drugiego człowieka należy kierować się zasadą pomocniczości czyli samodzielności obywateli i wspólnot w realizacji zadań. Społeczeństwo nie powinno pozbawiać jednostki tego co sama może zrobić tylko wspierać ją w działaniach przekraczających jej możliwości. Gdy osoba nie może sama zabezpieczyć swoich potrzeb, może zwrócić się z prośbą o pomoc do Organizacji pozarządowych, działających w naszym kraju; Lubię Ludzi czyli nowa akcja Szlachetnej paczki, organizacja Siemacha. Można również uzyskać pomoc w zakresie rehabilitacji z PFRON.
Mgr Karol Pytlarski zakończył wykład stwierdzeniem:" Jeśli teraz pomagasz innym, po latach wróci to do ciebie ze zdwojoną siłą ".
