Stowarzyszenie "Uniwersytet Trzeciego Wieku w Andrychowie"

W mroźny poranek dniu 26.01.2019 r. grupa 63 uczestników wyruszyła poznawać Małopolskę. Jechaliśmy przez Pogórze Karpackie pokonując liczne podjazdy i serpentyny. Po prawej stronie podziwialiśmy Beskid Wyspowy,    a po lewej Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy oraz Ciężkowicki Park Krajobrazowy.

Pierwszym punktem programu był pobyt w Zakliczynie. Zwiedzanie rozpoczęliśmy od kościoła i klasztoru Franciszkanów Reformatów wybudowanego w 1622 r. Ojciec Wacław szczegółowo opowiedział nam o historii klasztoru i jego okolicach. Jadąc z klasztoru do kościoła św. Idziego Opata (XII w.)  przejechaliśmy przez piękny Rynek (170 x 100 m). Na Rynku znajduje się przepięknie odrestaurowany ratusz. Cecha charakterystyczna Zakliczyna i pozostałych miejscowości, które zwiedzaliśmy to zabudowa drewniana parterowa z domami o konstrukcji słupowej. Są to domy o ścianach konstrukcji zrębowej stawiane szczytami do drogi, zwieńczone dachami naczółkowymi z okapami wysuniętymi nad chodnik. W domach tych cały ciężar dachów wspiera się na systemie słupów stawianych na zewnątrz ścian budynków co pozwalało na zmiany w ścianach bez naruszania konstrukcji dachu. Kościół św. Idziego Opata zwiedzaliśmy indywidualnie (z uwagi na rozpoczynający się pogrzeb). W kościele tym znajduje się wiele zabytków z XIV-XVII w. Jadąc do Czchowa po prawej stronie na wzgórzu mogliśmy obejrzeć ruiny Zamek Melsztyn (wybudowany w 1347r.) będący rezydencją potężnego rodu Leliwitów. Na zamku trwają prace remontowe. Jadąc dalej po prawej stronie w Domosławicach mieliśmy widok na słynący łaskami kościół z obrazem z XVI w.  Miasto Czchów  założone w XII w. na wzgórzu, z biegiem czasu wybudowano kościół i zamek. Było ono położone przy głównym szlaku handlowym z Węgier i Czech do Polski. O jego bogactwie świadczyć może, założenie w roku 1545 miejskich wodociągów i kanalizacji. Zamek pełnił rolę obronną: obronna wieża mieszkalna, obrona komory celnej i szlaku handlowego. Następnie udaliśmy się do Nowego Wiśnicza notowanego w XII w. jako wieś klasztorna. Od XIV w. był własnością Kmitów, a później Lubomirskich. Zamek został wybudowany w XVI-XVII w. na wzgórzu, otoczony murami i bastionami z przepiękną bramą wjazdową. Pomiędzy bastionami i w murach obronnych (3 poziomy) znajdują się pomieszczenia dla ok. 800 żołnierzyk załogi, w podziemiach stajnie dla koni, oraz olbrzymie magazyny dla wojska i zamku (zgromadzone zapasy pozwalały na obronę przez 3 lata). Na środku dziedzińca stoi duża studnia o głębokości 30 m. Sam zamek jest olbrzymi, w ciągłym remoncie. Zwiedzaliśmy komnaty, kaplicę i krypty Lubomirskich, wystawę pochówku z XVII w., oraz  podziemia, w których znajdują się narzędzia tortur. W komnatach i kaplicy – lodowate zimno (podobno o każdej porze roku). Ostatni punkt programu to Lipnica Murowana, w której znajdują się cztery kościoły. Z Lipnicy Murowanej pochodzi św. Szymon i siostry Ledóchowskie. Najcenniejszym zabytkiem jest kościół cmentarny św. Leonarda z XV w. (UNESCO) ze średniowieczną polichromią. Urok kościółka psują kopie ołtarzy wykonane w krzykliwych kolorach. Przeszliśmy przez jedną z uliczek do rynku, oglądając ciekawą zabudowę i ruszyliśmy do domu. Mamy nadzieję że nikt nie zachoruje pomimo doskwierającego zimna.

Tekst: Anna Poraj-Porawska