Wykład inauguracyjny dziewiątego roku działalności UTW

Opublikowany: październik 7, 2013 | przez admin

3. października 2013 r. Uniwersytet Trzeciego Wieku w Andrychowie rozpoczął dziewiąty rok swojej działalności. Nowy rok akademicki rozpoczął się tradycyjnie w sali Miejskiego Domu Kultury. Skomplikowaną tematykę wykładu „Medycyna Laboratoryjna – nowe możliwości i stare problemy” przedstawiła andrychowianka – prof. dr hab. Krystyna Sztefko. Po wykładzie – świetny i przemyślany program teatralno-muzyczny „Świecie nasz” zaprezentowała młodzież LO w Andrychowie.

Wykład inauguracyjny zaszczycili swoją obecnością Przewodniczący Rady Miejskiej – Roman Babski, burmistrz Andrychowa Tomasz Żak, Prezes Andrychowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej – Bogumiła Zacny-Sporysz, dyrektor Liceum Ogólnokształcącego – Paweł Mrzygłód oraz przedstawiciele Zarządu i Rady Programowo-Naukowej UTW. Nowy rok tradycyjnie rozpoczęto wysłuchaniem hymnu „Gaudeamus”. Przybyłych na wykład inauguracyjny powitała Prezes UTW – Danuta Bańska, przedstawiając plany działania UTW na nadchodzący rok zajęć.

Prof. zw. UJ Krystyna Sztefko jest Andrychowianką. W naszym mieście uczęszczała do szkoły podstawowej i liceum. Ukończyła Chemię na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, potem studia podyplomowe z zakresu techniki i energetyki jądrowej na Akademii Górniczo-Hutniczej.

Tytuł doktora nauk przyrodniczych uzyskała na Akademii Medycznej w Krakowie. Kilkakrotnie wyjeżdżała na studia do Stanów Zjednoczonych. Habilitacja na Wydziale Lekarskim UJ. Od 2004 roku jest profesorem nauk medycznych na Wydziale Lekarskim UJ, a od 2012 r profesorem zwyczajnym UJ.

Pełni funkcję zastępcy dyrektora Polsko-Amerykańskiego Instytutu Pediatrii UJ CM, kieruje Zakładem Biochemii Klinicznej tego Instytutu. Jest pełnomocnikiem dziekana do spraw współpracy międzynarodowej studentów. Prowadzi wykłady z diagnostyki laboratoryjnej dla studentów Analityki Medycznej i słuchaczy kursów specjalistycznych, a także jest częstym wykładowcą na kongresach i sympozjach.

Jej głównymi zainteresowaniami naukowymi są różne aspekty związane z diagnostyką hormonalną, problemami dotyczącymi diagnostyki laboratoryjnej oraz immunochemia. Jest autorem ponad 100 prac oryginalnych, wielu poglądowych i trzech książek, w tym jednej wydanej w oficynie zagranicznej.

Pani profesor przedstawiła słuchaczom współczesne spojrzenie na problematykę badań laboratoryjnych. Zwykle nie zastanawiamy się nad tym, co dzieje się z naszym materiałem biologicznym pobranym do badań laboratoryjnych. Laboratoria, które kiedyś zajmowały się manualnym pomiarem poszczególnych parametrów biochemicznych czy hematologicznych – teraz wyposażone są w pełni zautomatyzowaną aparaturą dzięki której możliwe jest szybkie oznaczenie wielu parametrów z bardzo niewielkiej objętości materiału. Wiele automatów wykorzystuje technologię „suchej chemii”.

Chociaż techniki pomiarowe takie jak spektrofotometria, immunochemia czy potencjometria są stosowane przez automaty, obecnie coraz częściej pojawiają się nowe technologie takie jak np. microarray a coraz częściej laboratoria wkraczają w nanotechnologię. W tym kontekście warto wspomnieć o technologii quantum dot – nanomaszynach półprzewodnikowych pozwalających na badania in vivo i in vitro. Stężenia oznaczane przez analityków dawno przekroczyły granicę nano i piko i obecnie są już w granicy femto i atto. Kiedyś tego rodzaju „zbliżenie” było tylko w sferze fantastyki naukowej. Teraz – stało się rzeczywistością.

Wspaniałe techniki pomiaru różnych substancji we krwi nie rozwiązują starych problemów. Na wartość stężenia parametrów płynów ustrojowych ma wpływ wiele czynników. Można je długo wymieniać – wiek, stopień aktywności ruchowej, płeć, okres dnia, pozycja podczas badania – to tylko kilka z kilkudziesięciu różnych sytuacji/stanów naszego organizmu, które mają wpływ na oznaczany parametr. Pomiar stężenie danego parametru może być zafałszowany zaburzony może być np. przez zbyt długi okres dotarcia próbki do laboratorium jej wstrząsanie, spożycie pokarmu przez pacjenta przed badaniem, „zabrudzenie” pojemników przeznaczonych do przewożenia pobranego materiału, niewłaściwy sposób pobrania materiału do badań, a nawet błędny pomiar analityczny. Nie zawsze też interpretacja wyników jest poprawna właśnie ze względu na możliwość występowania różnych błędów. Umiejętne wykorzystanie wyników badan laboratoryjnych jest kluczem nie tylko do postawienia diagnozy i monitorowania leczenia ale wykorzystania medycyny laboratoryjnej do wczesnej prewencji wielu chorób. Wciąż jesteśmy w połowie drogi do poznania wszystkich zależności i mechanizmów rządzących naszym ciałem. A przecież to tylko (lub aż) mechanizmy chemiczne i fizyczne! Nie należy zapominać o wpływie psychiki na nasze ciało – to swego rodzaju sprzężenia zwrotne utrzymujące nas w równowadze.

Świetny wykład kompleksowo i w przystępny sposób zapoznał uczestników z problematyką współczesnych badań laboratoryjnych. Zwrócił też uwagę na aspekt ruchu i konieczność aktywności fizycznej w każdym wieku.

Uczestnicy tuż po wykładzie mieli niewątpliwą przyjemność obejrzenia występów artystycznej andrychowskich licealistów w programie „Świecie nasz”